Jeden malutki element garderoby. To wszystko, czego potrzeba, aby wywołać oburzenie, zakazy, a nawet aresztowania na całym świecie.
W trwającej dziesiątki lat wojnie między skromnością a wolnością bikini okazało się jednocześnie złoczyńcą i zwycięzcą. Papieże nazywali je grzesznym. Rządy ogłaszały je nielegalnym.
Ale kobiety nadal je nosiły — i każdym odważnym pojawieniem się zmieniały zasady.
Krawcy na plażach
Na początku XX wieku stroje kąpielowe były dalekie od tych eleganckich i stylowych modeli, które znamy dzisiaj. Wtedy były to nieporęczne ubrania z wełny, przeznaczone do ochrony przed słońcem. Nie chodziło o modę, ale o skromność.
Surowy dress code był powszechny na plażach w całych Stanach Zjednoczonych. Jak piszą Kathleen Morgan Drowne i Patrick Huber w swojej książce o popkulturze lat 20. XX wieku, w miejscach takich jak plaża Clarendon w Chicago zatrudniano nawet krawców, którzy na miejscu dopasowywali stroje kąpielowe, które uznano za zbyt odważne.
Podobne zasady pojawiły się w całym kraju — na przykład na Coney Island w 1915 roku zakazano noszenia skarpetek do pływania, jeśli odsłaniały one „dołki w kolanach”. W Waszyngtonie, w stanie Kolumbia, policja plażowa, jak wiadomo, pilnowała przestrzegania tych zasad z centymetrem w ręku.
Aresztowano za jednoczęściowy kostium kąpielowy?
Na początku XX wieku wszyscy starali się zakrywać. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety musieli nosić kostiumy od szyi do kolan — bez wyjątków. A jeśli odsłonięta była skóra? Uważano to za skandaliczne.
Jednak zmiany były już na horyzoncie. W 1907 roku australijska pływaczka Annette Kellerman jako jedna z pierwszych rzuciła wyzwanie tym normom, zakładając zamiast przyjętych wówczas spodni jednoczęściowy kostium odsłaniający ręce, nogi i szyję.
Nazywana „australijską syreną” ze względu na swoje wybitne umiejętności pływackie, Kellerman spędziła większość swojego życia, rzucając wyzwanie normom społecznym i redefiniując ideały.
Według samej Kellerman, została aresztowana przez policję za swój „nieprzyzwoity” strój, chociaż nie ma oficjalnych doniesień potwierdzających ten fakt. Niemniej jednak w tamtym czasie wywołało to skandal – kobieta pływała w takim stroju. Incydent trafił na pierwsze strony gazet i wywołał ruch społeczny.
Odważny wybór Kellerman na rzecz kostiumu kąpielowego przyciągnął uwagę opinii publicznej i wkrótce jej jednoczęściowe kostiumy stały się popularnym trendem.
Popyt wzrósł tak bardzo, że ostatecznie uruchomiła własną linię kostiumów kąpielowych, a „Annet Kellerman”, jak zaczęto je nazywać, stały się pierwszym krokiem w ewolucji współczesnych kostiumów kąpielowych dla kobiet.
Szalone lata 20.: nowa fala mody
W latach 20. styl flapper zaczął zyskiwać na popularności nie tylko w strojach wieczorowych, ale także na plaży.
Wszystko zaczęło się od tego, że grupa buntowników z Kalifornii zbuntowała się przeciwko tradycjom. Znane jako „dziewczyny w spódnicach”, ich rewolucyjny cel był prosty: stroje kąpielowe, w których kobiety naprawdę mogłyby pływać.
W ten sposób stroje kąpielowe zaczęły się zmieniać, stając się bardziej praktyczne i dopasowane. „Spódniczki dla dziewczynek” symbolizowały ogólnokrajową zmianę, która była związana nie tylko z modą, ale także z funkcjonalnością i swobodą ruchów.
Chociaż według dzisiejszych standardów nadal pozostawały skromne, kobiety stopniowo pokazywały więcej ciała, a stroje kąpielowe zostały stworzone z myślą o swobodzie ruchów. Jednak prawdziwa rewolucja miała dopiero nadejść.
Bikini: kontrowersyjny krok naprzód
Nadszedł rok 1946, a wraz z nim narodziny bikini. Wynaleziony przez francuskiego inżyniera Louisa Réara, ten dwuczęściowy kostium kąpielowy odsłaniał pępek i eksponował więcej ciała, niż ktokolwiek uważał za stosowne w miejscach publicznych.
Zaledwie kilka dni przed pojawieniem się bikini w 1946 roku Stany Zjednoczone przeprowadziły pierwsze w czasie pokoju testy nuklearne na atolu Bikini, co przyciągnęło uwagę całego świata.
Chociaż projektant Louis Réard nigdy nie wyjaśnił, dlaczego nazwał kostium kąpielowy „bikini”, wielu uważa, że była to aluzja do wybuchowego efektu, jaki, jak miał nadzieję, wywoła — zarówno pod względem komercyjnym, jak i kulturowym — podobnie jak sama bomba. Inni sugerują, że nazwa ta przywodzi na myśl egzotyczny urok Pacyfiku lub porównują szok wywołany przez odważny kostium kąpielowy do potęgi wybuchu atomowego.
Reakcja w Stanach Zjednoczonych była szybka: na wielu plażach zakazano noszenia bikini, co zostało odebrane jako jawny bunt. W Europie sytuacja nie była dużo łatwiejsza. W 1949 roku Francja zakazała noszenia bikini na swoich plażach, a w Niemczech były one zakazane na basenach publicznych aż do lat 70. W tym samym czasie niektóre grupy komunistyczne potępiały bikini jako oznakę kapitalistycznej dekadencji i moralnego upadku.
Papież Pius XII ogłosił bikini grzechem, a kilka krajów, w tym Belgia, Włochy, Portugalia i Hiszpania, wprowadziło ogólnokrajowe zakazy dotyczące strojów kąpielowych.
Znany przypadek miał miejsce w 1952 roku, kiedy australijska modelka Ann Ferguson została poproszona o opuszczenie plaży w Surfers Paradise, ponieważ jej bikini Paula Stafford uznano za zbyt odważne.
Prawda o słynnej fotografii
Jedno zdjęcie stało się symbolem wszystkich sporów dotyczących tego, czy można nosić bikini na publicznych plażach, czy nie. Pochodzi ono z Włoch.
Na czarno-białym zdjęciu, które stało się popularne w ostatnich latach, widnieje mężczyzna w białym mundurze stojący obok młodej kobiety w bikini na plaży. Użytkownicy mediów społecznościowych często twierdzą, że moment ten został uchwycony w Rimini we Włoszech w 1957 roku. Najpopularniejsza wersja historii głosi, że mężczyzna jest policjantem, który wystawia kobiecie mandat za to, że po prostu założyła bikini.
W 2023 roku na Reddicie pojawił się post z tym zdjęciem, który zebrał ponad 31 000 głosów i 1400 komentarzy. Podpis brzmiał: „Policjant wystawia mandat kobiecie za noszenie bikini, 1957 rok”.
Ale czy było to prawdziwe?
Samo zdjęcie jest autentyczne – nie ma na nim żadnych śladów obróbki cyfrowej – ale historia pozostaje tajemnicą. Nie ma żadnych przekonujących dowodów na to, że kobieta została ukarana mandatem za kostium kąpielowy. Niektórzy podejrzewają, że mogła to być inscenizacja z udziałem modelek lub aktorów, a inni uważają, że policjant mógł nałożyć na nią mandat z zupełnie innego powodu.
Niemniej jednak zdjęcie poruszyło opinię publiczną.
Dyrektor Państwowego Archiwum w Rimini, Gianluca Braschi, potwierdził w e-mailu do serwisu Snopes, że w tamtych czasach we Włoszech rzeczywiście obowiązywały przepisy dotyczące strojów kąpielowych, chociaż historia związana z fotografią pozostaje niejasna.
Jak wyjaśnił Braschi, ustawa z 1932 roku zakazywała „kąpieli w miejscach publicznych w stanie całkowitej nagości i w nieprzyzwoitych strojach kąpielowych”. Ustawa ta technicznie obowiązywała do 2000 roku, chociaż jej egzekwowanie było niekonsekwentne.
Tak więc, chociaż być może nigdy nie poznamy całej historii tego wirusowego momentu, odzwierciedla on całkiem realne napięcia tamtej epoki, kiedy bikini nie tylko przyciągało uwagę… ale także mogło narazić cię na kłopoty.
Wpływ Hollywood
Bikini stało się naprawdę popularne dopiero w latach 60. Zmiany kulturowe otworzyły drzwi dla bardziej odważnych fasonów strojów kąpielowych.
Ale nawet wtedy opinia publiczna była podzielona. Bardziej konserwatywne regiony sprzeciwiały się skąpym dwuczęściowym strojom.
Jednym z przykładów jest Kodeks produkcji filmowej w Stanach Zjednoczonych, lepiej znany jako Kodeks Haysa, który wszedł w życie w 1934 roku. Zezwalał on na używanie w filmach strojów dwuczęściowych, ale surowo zabraniał pokazywania pępka. Narodowa Liga Przyzwoitości, grupa rzymskokatolicka, wezwała hollywoodzkich i międzynarodowych filmowców do całkowitej rezygnacji z bikini na dużym ekranie.
Pojawienie się takich gwiazd Hollywoodu, jak Marilyn Monroe, Ursula Andress i Brigitte Bardot, pomogło zrewidować standardy piękna i pewności siebie. Te ikony nie tylko nosiły stroje kąpielowe — stały się ich synonimami.
Dziewczyna w bikini
Być może nikt nie zrobił więcej dla światowej popularności bikini niż aktorka francuskiego pochodzenia Brigitte Bardot.
Nie chodziło tylko o to, że nosiła bikini, ale także o to, jak je nosiła. W swojej przełomowej roli w filmie „Dziewczyna w bikini” Bardot nie tylko nosiła kostium kąpielowy, ale uczyniła go kulturowym oświadczeniem. Jej sylwetka, ubrana w romboidalny bikini bez ramiączek, który wyglądał tak, jakby w każdej chwili mógł się rozpiąć, stała się centralnym elementem filmu.
Z długimi włosami upiętymi w kok i beztroskim wyglądem Bardot nie tylko grała — ona zmieniała zasady, według których kobiety mogły być pokazywane na ekranie.
Film starał się pokazać ją w harmonii z oceanem i słońcem, ale bądźmy szczerzy: kamera uwielbiała właśnie jej ciało. W filmie pojawiła się w klasycznym stylu pin-up, ale Bardo nie była tylko przyjemnością dla oka — stała się pierwszą aktorką, która zagrała w bikini w głównej roli i nadała jej fabułę.
Brigitte Bardot w białym bikini stoi na skalistej plaży w kadrach z filmu „Dziewczyna w bikini” w reżyserii Willy’ego Roziego, 1958 r. (Zdjęcie: Atlantis Films/Pictorial Parade/Courtesy of Getty Images)
Chociaż Bardot nie była pierwszą kobietą, która założyła bikini, to była pierwszą, która sprawiła, że bikini stało się kultowe dzięki fabule, a dzięki temu filmowi w Stanach Zjednoczonych natychmiast zyskała światową sławę.
Białe bikini Ursuli Andress z filmu „Dr No” (1962) natychmiast stało się ikoną, ponieważ łączyło w sobie seksapil, siłę i efekt kinematograficzny, czego widzowie jeszcze nie widzieli.
Kiedy wychodziła z morza z nożem przypiętym do uda, Andress nie tylko przyciągała uwagę — była silna, pewna siebie i niezapomniana. Ten moment uczynił ją najlepszą dziewczyną Bonda i ugruntował bikini jako symbol odważnej kobiecości w popkulturze.
W latach 70. bikini było wszędzie. Stroje kąpielowe stały się jeszcze bardziej odważne: na scenę wkroczyły bikini stringi i majtki stringi. Męskie kąpielówki również się zmniejszyły, ponieważ „skromność” początku XX wieku odeszła w przeszłość.
Stroje kąpielowe dzisiaj: pozytywne nastawienie do ciała i różnorodność
W XXI wieku stroje kąpielowe nie tylko odpowiadają normom społecznym. Rynek strojów kąpielowych stał się światem wyboru.
Od skromnych strojów jednoczęściowych po bikini stringi i odważne stringi — każdy znajdzie tu coś dla siebie. Co więcej, dyskusja na temat typów sylwetki uległa znacznym zmianom. Dzisiaj chodzi o komfort, pewność siebie i pozytywne nastawienie do ciała, a ludzie o różnych kształtach, rozmiarach i pochodzeniu swobodnie wyrażają siebie na plaży lub w basenie.
Minęły czasy, kiedy regulowano „przyzwoite” stroje kąpielowe. Teraz wszystko zależy od osobistego wyboru i wyrażania siebie. Niezależnie od tego, czy jest to strój kąpielowy z pełnym zapięciem, czy najbardziej odważne bikini, zmieniające się poglądy Ameryki na skromność odzwierciedlają znacznie bardziej integracyjne i akceptujące społeczeństwo.
To, co zaczęło się jako walka o skromność, przekształciło się w celebrację różnorodności, indywidualności i wolności. Dlatego następnym razem, gdy wybierzesz się na plażę, pamiętaj: nie chodzi tylko o strój kąpielowy — chodzi o drogę do wyrażania siebie, którą on symbolizuje.
